Bệnh lệch lạc tình dục là như thế nào? Phương pháp điều trị bệnh này ra sao? Cùng bác sỹ nam khoa Nguyễn Bá Hưng tìm hiểu qua bài viết dưới nhé!
Lệch lạc tình dục là gì?
Lệch lạc tình dục có tên tiếng anh là Paraphiliass. Đây là rối loạn cảm xúc & hành vi tình dục được xác định là sự tưởng tượng, phấn khích, thôi thúc, xung động, kích thích tình dục dai dẳng và mãnh liệt. Bệnh này gây đau khổ hoặc loạn hoạt động chức năng nhận thức tình dục mang tính cá nhân. Nó được thể hiện ra hành động, hành vi tình dục bất thường. Không phù hợp với chuẩn mực đạo đức, lối sống, xã hội của cộng đồng, xã hội.
Các hành vi này tái diễn, xảy ra trong khoảng thời gian dài. Gây ra sự đau khổ đáng kể hoặc gây trở ngại cho công việc, chức năng xã hội của họ. Hoặc ảnh hưởng tác động tiêu cực về tâm lý, sức khỏe của cá nhân khác, cơ quan hay môi trường văn hóa của cộng đồng xã hội mà họ gây ra. Có rất nhiều hành vi lệch lạc tình dục ở người được thể hiện ra rất đa dạng như phô dâm, thị dâm, ái dâm, khổ dâm, ái tử thi, ái nhi, ái vật, thính dâm…
Trong phần lớn các trường hợp bị sai lệch tình dục các cá nhân này gặp khó khăn trong việc phát triển các mối quan hệ cá nhân và tình dục với người khác.
Nguyên nhân gây ra bệnh lệch lạc tình dục
Hiện chưa biết rõ tại sao lại dẫn tới những lệch lạc về hành vi tình dục này. Tuy nhiên một số chuyên gia tin rằng nó được gây ra bởi một chấn thương tâm lý thời thơ ấu, chẳng hạn như lạm dụng tình dục. Lý thuyết về các yếu tố nguy cơ lệch lạc tình dục là chúng được liên kết với trạng thái phát triển tâm lý thời thơ ấu như tính khí, hình thành mối quan hệ sớm, tái diễn chấn thương tâm lý và sự sáo trộn phát triển tính dục:
- Tính khí: Bị ức chế quá mức hoặc không kiểm soát được với cảm xúc và hành vi.
- Hình thành mối quan hệ sớm: Thiếu sự ổn định trong việc tự nhận thức, gặp khó khăn trong việc quản lý cảm xúc và tìm kiếm sự giúp đỡ từ người khác.
- Lặp lại chấn thương tâm lý: Những người bị ngược đãi, gây nên những sang chấn, chấn thương tâm lý. Đặc biệt là nếu nó xảy ra trong thời thơ ấu, có thể xác định với kẻ ngược đãi. Họ cũng có thể hành động ra khỏi chấn thương bằng cách nào đó làm hại bản thân họ.
Phần lớn trong số họ xuất hiện các hành vi này bắt đầu từ thời niên thiếu. Nếu trong thời gian này phát hiện ngay uốn nắn ngay thì các hành vi này sẽ được điều chỉnh. Nếu không được giáo dục tư vấn trị liệu tâm lý sớm các biểu hiện này sẽ tiếp diễn tới lúc trưởng thành. Nhưng theo năm tháng và tuổi tác những rối loạn này dần giảm đi. Có lẽ khi càng lớn tuổi chúng ta không nghĩ nhiều về tình dục.
Các khía cạnh y sinh học:
Được cho là yếu tố nguy cơ của những lệch lạc tình dục. Bao gồm một số khác biệt trong hoạt động của não khi hưng phấn tình dục, cũng như sự khác biệt trong cấu trúc não nói chung. Người ta thấy rằng những người có rối loạn, lệch lạc tình dục thường có điểm IQ thấp hơn trong các bài test về tâm lý so với những người đàn ông bình thường. Hơn nữa khả năng học tập, trí tuệ của những người này cũng thường thấp hơn những người bình thường.
Giả thuyết tâm lý khác:
Giải thích về cách mà lệch lạc tình dục này phát triển thường được xem như là một biểu hiện của sự phát triển tâm thần bị bắt giữ. Với việc sử dụng hành vi lệch lạch này để bảo vệ cho tình trạng tâm lý cá nhân chống lại sự mệt mỏi tâm lý (cơ chế bảo vệ). Những người khác tin rằng lệch lạc tình dục là kết quả của sự dồn nén chịu đựng tâm lý liên quan đến hưng phấn tình dục. Hoặc khi phải trải qua sự bất thường trong trải nghiệm tình dục đầu đời.
Một số xem những rối loạn này như một dạng rối loạn ám ảnh cưỡng bức khác.
Về mặt tâm lý, những người này hành động theo sự thúc giục của chính họ có thiên hướng xúc phạm tình dục liên quan đến tư tưởng, ý nghĩ bị méo mó của họ. Trong đó họ sử dụng quyền lực của mình và xem như sự xúc phạm đó là một cách thích hợp để đáp ứng nhu cầu của họ
Gia đình và các yếu tố nguy cơ khác:
Ảnh hưởng đến sự phát triển lệch lạc tình dục bao gồm xung đột cao giữa cha mẹ hoặc thiếu sự giám sát đầy đủ của cha mẹ. Thiếu tình cảm của người mẹ và các em này thường không cảm thấy được cha mẹ đối xử tốt. Những người bị rối loạn thần kinh có xu hướng gặp khó khăn trong việc tạo ra và giữ bạn bè và các mối quan hệ khác.
Chẩn đoán bệnh lệch lạc tình dục
Các nhà chuyên môn sẽ tiến hành khám lâm sàng và phỏng vấn chuyên sâu đầy đủ để thiết lập chẩn đoán. Để đảm bảo rằng các cá nhân có lệch lạc tình dục không mắc bất cứ một tình trạng bệnh lý thực thể nào ở cơ quan sinh dục để có thể làm phức tạp việc đánh giá hoặc điều trị tình trạng sức khỏe tâm thần của họ. Các xét nghiệm thường quy liên quan thường được thực hiện trong quá trình đánh giá ban đầu.
Người bị bệnh có thể được hỏi một loạt các câu hỏi từ một bảng câu hỏi tiêu chuẩn hoặc tự kiểm tra để giúp đánh giá sự hiện diện của các triệu chứng dấu hiệu lệch lạc tình dục. Việc khám phá và thăm dò kỹ lưỡng cho bất kỳ dấu hiệu tiền sử hoặc sự hiện diện triệu chứng hiện tại về sức khỏe tâm thần sẽ được xác định tình trạng lệch lạc tình dục và được chẩn đoán phân biệt với các loại rối loạn tâm thần khác.
Điều kiện đủ cho chẩn đoán lệch lạc tình dục là xuất hiện hành vi tình dục bất thường tái diễn kéo dài ít nhất 6 tháng. Bệnh gây dằn vặt đau khổ, phiền phức tới công việc của họ, tới chức năng xã hội, hay tới các khía cạnh quan trọng khác của cuộc sống.
Lệch lạc tình dục gây ảnh hưởng xấu đến xã hội
Cách chữa trị bệnh lệch lạc tình dục
Phần lớn những ca bệnh lệch lạc về tình dục này được các chuyên gia khuyên nên tư vấn & trị liệu với liệu pháp thay đổi hành vi. Phát hiện sớm ở những người vị thành niên để tác động tâm lý. Định hướng và giáo dục họ sẽ là biện pháp tốt bởi ở thời kỳ này các em vừa mới bước vào sự trải nghiệm tình dục. Chúng ta giáo dục cho các em biết như thế nào là đúng như thế nào là sai lệch, như thế nào là vừa hợp, với chuẩn mực.. Tiếp theo đó là các chương trình tác động tâm lý thay đổi hành vi để uốn nắn các em vào khuôn khổ.
Trong trường hợp không cải thiện bằng biện pháp giáo dục và trị liệu tâm lý. Một số loại thuốc có thể được dùng đê can thiệp điều trị có thể chỉ đơn thuần dùng thuốc. Nhưng tốt hơn hết là vừa kết hợp tâm lý liệu pháp và sử dụng thuốc.
Một số thuốc hay được dùng là các ức chế sản xuất testosterone để giảm bớt tần suất và cường độ ham muốn tình dục như Androcur (Cyproterone) 50-200mg/ngày trong 3-10 tháng.
Các thuốc chống trầm cảm, các thuốc này có khuynh hướng làm giảm sự ám ảnh tình dục và giảm sự hối thúc liên quan đến lệch lạc tình dục. Nhóm thuốc này cũng có thể giúp tăng khả năng kiểm soát xung đột của họ, một số loại như Fluoxetin (Prozac), sertraline (Zoloft)…
Bs Nguyễn Bá Hưng
Tài liệu tham khảo:
- Đỗ Trọng Hiếu, Nguyễn Đình Tảo, Nguyễn Khắc Lợi, Nguyễn Bá Hưng. Nam học tình dục và hiếm muộn. Nhà xuất bản Y học 2018.
