Nang mào tinh hoàn là khối này hình tròn hoặc bầu dục, sờ vào đau nhẹ, khối lớn làm cho bệnh nhân phiền toái trong sinh hoạt nhưng thường là lành tính.
Nang mào tinh hoàn là gì?
Nang mào tinh hoàn là cấu trúc dạng nước dịch được gói kỹ trong màng xơ chắc (nang) phát triển trong mào tinh. Nang này còn gọi là nang chế tiết của ống tuyến mào tinh hoàn.
Tần suất và phân loại nang mao tinh hoàn
Đây là bệnh lý nang thường gặp nhất trong các loại nang ở vùng bẹn bìu. Chưa có thống kê đầy đủ, ước tính của bác sỹ nam khoa Nguyễn Bá Hưng trên siêu âm tinh hoàn gặp khoảng 80-90 trường hợp nam giới bình thường có nang mào tinh một bên hoặc hai bên.
Có hai dạng nang hình thành nang ở màng tinh hoàn là nang mào tinh đơn thuần (spermatic cyst) phát triển không liên quan đến cấu trúc ống mào tinh và giãn ống mào tinh dạng nang [2] do phình các cấu trúc ống.
Trên lâm sàng và siêu âm rất khó phân biệt được hai trường hợp trên. Tuy nhiên siêu âm với trường hợp giãn ống mào tinh dạng nang (spermatocele). Thường có hình ảnh túi nang có một góc nhỏ dài giống mỏ chim, còn nang đơn thuần (spermatic cyst) thì có hình bậu dục hoặc tròn căng đều.
Bệnh nang mào tinh hoàn là cấu trúc dạng nước dịch được gói kỹ trong màng xơ chắc
Giãn ống mào tinh dạng nang thường xuất hiện ở cực đầu của mào tinh hoàn do một ống tuyến mào tinh hoàn nào đó bị lộn ngược hoặc cuộn lại. Nó làm cản trở sự thoát dịch ra ngoài nên dịch bị ứ đọng. Gây sự hình thành nang hoặc nang cũng có thể hình thành sau chấn thương, sau đợt viêm mào tinh hoàn. Nang có thể nhỏ, đường kính nang chỉ vài mm có thể to đến vài chục cm. Nang có thể đơn thuần hoặc có thể thành chùm vài nang. Dịch trong lòng nang là dịch của ống tuyến nên chứa cả tinh trùng trong trường hợp giãn dạng nang. Còn trường hợp nang đơn thuần không có tinh trùng bên trong.
Biểu hiện bệnh nang tinh hoàn
Sờ thấy khối rắn ở đầu mào tinh hoàn, khối này hình tròn hoặc bầu dục sờ vào đau nhẹ. Nang khối lớn có thể làm cho bệnh nhân phiền toái trong sinh hoạt. Khối có thể to dần nhưng thường là lành tính không ảnh hưởng đến việc sản sinh tinh trùng.
Thường thấy đau tức nhẹ, đầy đầy ở bìu triệu trứng này ít gặp. Thường gặp ở những trường hợp nang to hẳn.
Dấu hiệu chèn ép đường dẫn tinh và có thể ảnh hưởng tới việc vận chuyển tinh trùng ra ống dẫn tinh ở những trường hợp nang to, nang nhiều. Có thể thấy tình trạng thiểu năng tinh trùng giảm số lượng độ di động và hình dạng tinh trùng do tinh trùng bị ứ lại lâu ngày.
Trên hình ảnh siêu âm thấy khối trống âm hình tròn hoặc bầu dục tùy kích thước.
Nang mào tinh hoàn
Chẩn đoán bệnh nang mào tinh hoàn
Dựa vào khám sờ thấy khối ở mào tinh và xác định qua siêu âm tinh hoàn
Xử lý nang mào tinh hoàn
Theo dõi
Thường không phải xử lý vì đây là tổn thương lành tính và không ảnh hưởng nhiều đến tình trạng sức khỏe.
Phẫu thuật
Một số tình trạng nang phát triển rất nhanh, nhiều và căng to có thể chèn ép vào đường dẫn tinh. Việc này gây nên thiểu năng tinh trùng hay gây đau khó chịu cho người bệnh. Những trường hợp nang mào tinh hoàn này có thể cân nhắc việc phẫu thuật bóc nang (xem bài phẫu thuật bóc nang mào tinh hoàn).
Tài liệu tham khảo
- Đỗ Trọng Hiếu, Dương Trọng Hiếu, Nguyễn Bá Hưng. Rối loạn tình dục và hiếm muộn ở Nam giới. Nhà xuất bản Y học 2013
- Đỗ Trọng Hiếu, Nguyễn Đình Tảo, Nguyễn Khắc Lợi, Nguyễn Bá Hưng. Nam học tình dục và hiếm muộn. Nhà xuất bản Y học 2018.
- mayoclinic.org
