Bệnh u mềm lây thường gặp ở trẻ em. Nhưng cũng có thể gặp cả ở người lớn. Bệnh u mềm lây gây tổn thương mãn tính tại chỗ ở khắp bề mặt da niêm mạc.
Bệnh u mềm lây là gì?
Là bệnh da liễu lây nhiễm qua tiếp xúc da niêm mạc do virus có tên Molluscom Contagiosum. Việt hóa gọi là U mềm lây. Bởi nó gây ra những khối u (sẩn) nhỏ, trông bóng bẩy mềm mại nhưng lại có tính lây nhiễm dễ dàng.
Tác nhân gây bệnh u mềm lây
Virus u mềm lây (Molluscom contagiosum) là loại virus thuốc nhóm Poxvirus. U mềm lây gây tổn thương mãn tính tại chỗ ở khắp bề mặt da niêm mạc.
Virus lây truyền qua tiếp xúc da với da; da với niêm mạc trực tiếp hoặc gián tiếp như:
Qua tiếp xúc da với người bị nhiễm, hoặc qua các vết cào xước, cọ sát trên da.
Qua các vật dụng ví dụ như khăn tắm của người bị bệnh, nước tắm.
Qua quan hệ tình dục không an toàn.
Hình ảnh tổn thương do bệnh u mềm lây ở trẻ
Bệnh phổ biến ở trẻ em tuy nhiên cũng gặp cả ở người lớn cả nam giới và phụ nữ. Bị nhiễm bệnh u mềm lây thông qua tiếp xúc gần với vùng da của người nhiễm bệnh (ví dụ như: Massage, quan hệ tình dục, đấu vật..). Bệnh gặp nhiều hơn và nặng hơn ở người bệnh suy giảm miễn dịch (ví dụ, do HIV/AIDS, sử dụng corticosteroid, hay hóa trị liệu).
Chính vì có lây qua tiếp xúc tình dục nên bệnh này hiện nay cũng được coi là bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
Các triệu chứng của bệnh u mềm lây
Xuất hiện các nốt u (sẩn) nhỏ ở bất cứ nơi nào trên da ngoại trừ lòng bàn tay và lòng bàn chân.
Thương tổn đặc trưng của bệnh u mềm lây bao gồm các sần hình tròn màu hồng, hình vòm, mịn, bóng, hoặc hình ngọc trai, lõm giữa. Vết thương thường có đường kính từ 2 đến 5 mm. Các sần này có thể mọc đơn lẻ hoặc mọc thành từng chum, từng đám.
Vị trí thường gặp là ở mặt, cổ, lưng, bụng, cẳng cánh tay, đùi, cẳng chân, mu, âm hộ, dương vật.
Hình ảnh tổn thương do bệnh u mềm lây ở dương vật
Ở các bệnh nhân có suy giảm miễn dịch các tổn thương (u) này có thể có đường kính to hơn gấp đôi ba bố lần (10 đến 15 mm).
Các tổn thương này không ngứa không đau, chỉ làm mất thẩm mỹ nên đa phần được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe.
Các dấu hiệu ngứa hay khó chịu thường xuất hiện khi u này mọc nhiều và dày lên.
Các dấu hiệu u mọc ở mắt gây ngứa đỏ và viêm kết mạc
Chuẩn đoán bệnh u mềm lây
Rất dễ dàng chỉ cần nhìn vào khám lâm sàng (khám bệnh với bác sỹ chuyên khoa) hình.
Phương pháp bệnh u mềm lây
Hầu hết các tổn thương đều tự ổn định từ 1 đến 2 năm. Nhưng chúng có thể tồn tại từ 2 đến 3 năm… Tuy nhiên nếu cứ để diễn biến tự phát u mềm lây có thể mọc nhiều rộng và lây nhiễm rất phức tạp chính vì thế việc điều trị nhằm mục đích ngăn ngừa sự lây lan hoặc loại bỏ các tổn thương bao gồm nhiều phương pháp như sau:
Điều trị nội khoa.
Sử dụng các chất độc tế bào tại chỗ như:
Axit tricloroacetic, podophyllotoxin, Acid Tricloacetic 30%, bôi đúng vị trí tổn thương không bôi lan ra các phần mô lành.
Cantharidin, tretinoin, tazarotene hay được áp dụng ở trẻ con để giảm đau. Cantharidin an toàn và hiệu quả nhưng có thể gây nổi bọng nước. Những vùng mà bệnh nhân (đặc biệt là trẻ em) có thể chà nên được băng lại để tránh tiếp xúc vào tay. Cantharidin không nên bôi vào mặt hoặc gần mắt vì có thể gây phồng rộp. Nếu cantharidin tiếp xúc với giác mạc, nó có thể gây sẹo. Cantharidin nên được rửa sạch bằng xà phòng và nước trong 6 giờ và chỉ nên bôi 15 tổn thương/lần không bôi nhiều hơn.
Imiquimod – hầu như ít tác dụng nên ít được dùng trong điều trị,
Do các thuốc này là các thuốc độc nên cần phải giám sát và theo dõi sát khi bôi, tốt nhất là hàng ngày đến cơ sở y tế bôi thuốc để các thầy thuốc theo dõi tránh tự bôi lại gây loét và tổn thương rộng.
Thủ thuật
Đốt u mềm lây bằng Laser CO2, không áp dụng cho tổn thương mọc ở mắt
Đốt mu mềm lây bằng điện cao tần.
Làm chết tổn thương bằng áp lạnh với Ni tơ lỏng.
Trước khi làm các phẫu thuật thủ thuật này, người bệnh nên được ủ tê bằng Emla 5% bôi vào tổn thương trước 30 phút, hoặc gây tê tại chỗ bằng Lidocain 2%.
Phẫu thuật
Nạo sạch tổn thương bằng curret, hoặc cắt bỏ từng tổn thương, đặc biệt là tổn thương mọc tại mắt.
Phòng tránh bệnh u mềm lây
Cần phát hiện sớm, điều trị cho toàn bộ người có tiếp xúc và có biểu hiện triệu chứng, đặc biệt là bạn tình.
Giáo dục vệ sinh cá nhân vệ sinh tay sạch, sẽ tránh tiếp xúc da niêm mạc trực tiếp. Với các sang thường ở trẻ em thì các bé không cần nghỉ học ở trường hay nhà trẻ. Tuy nhiên, thương tổn của chúng nên được che phủ để giảm nguy cơ lây lan.
Không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, khăn tắm, chậu tắm…
Ăn uống nhiều rau hoa quả, bổ sung vitamin C để tăng cường miễn dịch.
Quý bệnh nhân có nhu cầu tư vấn điều trị bệnh u mềm lây có thể liên lạc qua fanpage bác sỹ Nguyễn Bá Hưng: Nam khoa Dr Hưng
Tài liệu tham khảo:
